Konstytucja 3 Maja została uchwalona w 1791 roku przez Sejm Czteroletni pod nazwą „Ustawa rządowa”. Była to pierwsza w Europie, a druga w świecie (po Stanach Zjednoczonych) ustawa zasadnicza, będąca bardzo śmiałą, jak na owe czasy, próbą zreformowania ustroju Polski szlacheckiej w duchu nowych ideałów wieku oświeconego. Głównymi twórcami Konstytucji byli: Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj.

Konstytucja 3 Maja:

1. utrzymywała uprzywilejowane stanowisko szlachty,
2. rozszerzyła prawa mieszczan,
3. zapowiadała chłopom „opiekę prawa i rządu”,
4. zniosła liberum veto i wolną elekcję,
5. zniosła podział na Koronę i Litwę,
6. naczelnym organem władzy miał być Sejm, zmniejszono rolę Senatu,
7. wzmocnione zostały rząd (z Królem, jako przewodniczącym Straży Praw na czele) oraz władza wykonawcza — administracja.

To ważne wydarzenie w życiu narodu znalazło swoje odzwierciedlenie w literaturze.

Hugo Kołłątaj pisał w Krótkiej radzie względem dobrej Konstytucji Rządu:
Słychanaż jest rzecz, aby na końcu XVIII wieku, w tym czasie gdzie niewolnicze narody odważnie swe potargały kajdany, Polska jedyna w przeciągu lat dwóch, po wszystkich pracach, usiłowaniach, po tylu doświadczeniach została się bez rządu, bez wolności, bez pewnej nadal egzystencji. Mamyż tak okropną sami na siebie wyznać prawdę, że Polak jest w stanie wszystkie rządy europejskich narodów przewrócić, lecz nie jest zdolny sam dla siebie rządu napisać?

MARIA  KONOPNICKA
Sejm uhonorował jedną z najwybitniejszych pisarek „doceniając jej literacki dorobek oraz wkład w działalność patriotyczną". Była najwybitniejszą reprezentantką nurtu ludowej stylizacji pieśniowej, stosując język poetycki zaczerpnięty z historycznych i baśniowych motywów, inspirowany pięknem przyrody ojczystej. Tworzyła liryki i pieśni o tematyce patriotycznej i społecznej oraz obrazki poetyckie. Dokonała przełomu w polskiej literaturze dla dzieci, podnosząc tę dziedzinę pisarstwa na wyżyny artyzmu. Za pomocą utworów literackich protestowała przeciwko antypolskiej polityce zaborców i niesprawiedliwości społecznej. Walczyła o prawa kobiet oraz pomagała uwięzionym z przyczyn politycznych przez rosyjskie władze. W 1926 roku władze niepodległej Rzeczypospolitej rozważały „Rotę” jako hymn narodowy.

JÓZEF RUFIN WYBICKI
Autor „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”, która od 1927 roku jest polskim hymnem narodowym. Józef Wybicki był wielokrotnie posłem na sejm i brał udział w pracach nad wdrożeniem Konstytucji 3 maja. Uczestniczył w tajnych przygotowaniach do Insurekcji Kościuszkowskiej. Później, w Paryżu, zabiegał o utworzenie wojska polskiego u boku Francji.

MARIA GRZEGORZEWSKA
Maria Grzegorzewska to jedna z najwybitniejszych polskich pedagożek, twórczyni pedagogiki specjalnej w Polsce. Mottem swojego życia uczyniła stwierdzenie: ,,Nie ma kaleki – jest człowiek”. Jej dzieła stanowią inspirację dla kolejnych badaczy i twórców akademickiej pedagogiki specjalnej oraz praktyki edukacyjnej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej. Szczególną wartość nadała pracy nauczyciela-wychowawcy, którego widziała jako człowieka bogatego wewnętrznie, charyzmatycznego i empatycznego.

WANDA RUTKIEWICZ  
Jedna z najwybitniejszych himalaistek świata. 16 października 1978 roku zdobyła Mount Everest - jako pierwsza osoba z Polski i trzecia kobieta na świecie. Była także pierwszą kobietą na świecie, która stanęła na najtrudniejszym do zdobycia szczycie K2. Zaginęła 12 maja 1992 roku w drodze na Kanczendzongę. Nie odnaleziono jej ciała.

IGNACY ŁUKASIEWICZ 
Twórca światowego przemysłu naftowego. Należy do zaszczytnego grona Polaków, których działalność odcisnęła wielki i pozytywny wpływ na rozwój Polski i całego świata. Na zapoczątkowanym przez Łukasiewicza procesie destylacji ropy naftowej bazuje współcześnie wiele gałęzi przemysłu chemicznego, kosmetycznego i nowoczesnych technologii.

JÓZEF MACKIEWICZ
Jeden z największych w dziejach pisarzy polskich. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Po wojnie odbył studia przyrodnicze na uniwersytetach w Warszawie i Wilnie. Stworzył oryginalny model powieści fabularno-dokumentarnej epicko przedstawiający obraz rzeczywistości. Od 2002 roku przyznawana jest Nagroda Literacka imienia Józefa Mackiewicza. Jego twórczość cieszy się wielkim uznaniem krytyków i badaczy literatury.

ROK POLSKIEGO ROMANTYZMU 
Okazją do uczczenia polskiego romantyzmu w 2022 jest 200 rocznica ukazania się dzieła Ballady i romanse autorstwa Adama Mickiewicza, które wyznaczyły początek polskiego romantyzmu. Zrodziła się epoka, w której tworzyli genialni artyści, myśliciele i działacze polityczni, którzy w sytuacji narodowej niewoli stworzyli kraj duchowej wolności, rozwinęli programy niepodległościowe, a zarazem wynieśli polską literaturę, muzykę i malarstwo do rangi czołowych osiągnięć kultury europejskiej. Romantyzm przyniósł genialne dokonania w literaturze Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego i Cypriana Norwida, w muzyce Fryderyka Chopina i Stanisława Moniuszki, w malarstwie Piotra Michałowskiego i Jana Matejki. Twórcy ci byli artystami polskimi, a jednocześnie światowymi, ukazującymi polskie wartości w ich uniwersalnym kontekście.

Pieśń patriotyczna, symbolizująca jedność i odrębność narodu oraz formę społecznej manifestacji uczuć, powstawała w różnych okresach naszych dziejów, pełniąc niejednokrotnie rolę hymnów narodowych. Opiewała niezwykłe czyny władców i bohaterów lub upamiętniała wielkie wydarzenia związane z obroną wolności, niepodległości.
Oddawała najlepiej klimat wydarzeń, których świadkami i twórcami byli żołnierze Józefa Piłsudskiego, a później ich następcy w walce o suwerenność. Była jednym z najlepszych świadectw polskiego doświadczenia historycznego ostatnich dziesięcioleci. Marszałek Józef Piłsudski stwierdził, iż „kulturę polską ożywiły pieśni żołnierskie. Jeżeli pieśń ma jakieś znaczenie, jeżeli to, co jest piękne, co odpowiada głębokiej potrzebie duszy, ma jakiś wpływ – to pieśń żołnierska”.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o pieśniach legionowych, wejdź na stronę Biblioteki Narodowej:

https://www.bn.org.pl/projekty/aleje-niepodleglosci/piesni-niepodleglosci

Laureatem Literackiej Nagrody Nobla, najbardziej prestiżowego wyróżnienia w dziedzinie literatury, został Abdulrazak Gurnah za bezkompromisowe i pełne współczucia badanie skutków kolonializmu i losu uchodźcy pomiędzy kulturami i kontynentami. Pochodzący z Zanzibaru  pisarz jest emerytowanym wykładowcą literatury angielskiej i postkolonialnej na brytyjskim University of Kent. Wydał 10 powieści. Żadna z nich nie została przetłumaczona na język polski. 

Tegorocznym laureatem Nagrody Literackiej NIKE został Zbigniew Rokita za książkę Kajś. Wcześniej otrzymał też Nagrodę NIKE Czytelników. Kajś jest subiektywną opowieścią o Górnym Śląsku. Autor skupia się na tym, co ważne dla niego. Szuka śladów, bada przeszłość. Stara się zrozumieć, kim właściwie jest. Czy sam jest Ślązakiem? Co to właściwie znaczy: być Ślązakiem? Czy na Śląsku trzeba się urodzić? Czy trzeba znać śląski język? Punktem wyjścia opowieści są dzieje rodziny autora. Autor stara się poznać historię swoich prapradziadków, aby zrozumieć samego siebie. Równolegle z historią rodziny snuje opowieść o Śląsku. 

24 września mija dwusetna rocznica urodzin Cypriana Kamila Norwida wybitnego twórcy romantycznego, poety, prozaika, dramatopisarza, rzeźbiarza, malarza i rysownika. Urodzony 24 września 1821 roku w miejscowości Laskowo-Głuchy, zmarł 23 maja 1883 roku w Paryżu. Niezauważony za życia Norwid został odkryty na początku wieku XX w Młodej Polsce. Przyczynił się do tego wybitnie Zenon Przesmycki (pseud. Miriam), poeta, publicysta, tłumacz i wydawca.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o poecie, wejdź na stronę Narodowego Centrum Kultury:

https://www.nck.pl/projekty-kulturalne/projekty/patroni-2021/bio/cyprian-kamil-norwid

Moralność pani Dulskiej zostanie przeczytana podczas dziesiątej, jubileuszowej edycji Narodowego Czytania, które odbędzie się w sobotę 4 września 2021 roku. Akcja organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji przeczytano kolejno: Trylogię Henryka Sienkiewicza, Lalkę Bolesława Prusa, Quo vadis Henryka Sienkiewicza, Wesele Stanisława Wyspiańskiego, Przedwiośnie Stefana Żeromskiego, Nowele polskie oraz Balladynę Juliusza Słowackiego.

Więcej informacji o Gabrieli Zapolskiej:

https://www.nck.pl/projekty-kulturalne/projekty/patroni-2021/bio/gabriela-zapolska

Ma ponad pół tysiąca lat i nadal nie wiadomo, o co chodziło jego autorowi. Rękopis Wojnicza to pergaminowa księga oprawiona w skórę. Na 120 kartach, które przetrwały do dziś, znajdują się rysunki, wykresy i pismo, którego rozszyfrowanie do tej pory nie udawało się naukowcom. Tajemniczy utwór swoją nazwę zawdzięcza Michałowi Wojniczowi, polskiemu odkrywcy, który nabył księgę w 1912 roku od jezuitów z willi Mondragone we Frascati. Zagadkowy rękopis przez lata nurtował naukowców, co zaowocowało licznymi próbami odszyfrowania jego zawartości. Dotychczas jednak nikt nie przetłumaczył zapisów sporządzonych z dużą starannością w nieznanym badaczom języku.
Manuskrypt znajduje się na stałe w magazynie biblioteki Beinecke na Yale University

Stanisław Lem, jeden z najlepiej znanych na świecie polskich pisarzy  XX wieku,  został ogłoszony jednomyślnie przez Sejm literackim patronem roku 2021. Z tej okazji Biblioteka Narodowa, w porozumieniu z synem pisarza, udostępniła osiem jego utworów. Są to:

• Terminus z Opowieści o pilocie Pirxie,
• Nowa Kosmogonia,
• Tragedia pralnicza,
• Maszyna Trurla z Cyberiady,
• Bajka o królu Murdasie,
• fragment z wykładu „Golem XIV” O ewolucji,
• zbiór esejów Dialogi,
• esej Philip K. Dick, czyli fantomatyka mimo woli.

Wszystkie e-booki można znaleźć na polona.pl w specjalnej kolekcji cyfrowej na Rok Stanisława Lema. 
Link do kolekcji: 
https://polona.pl/collections/institutions/24/rok-stanislawa-lema,NTU1OTMwODM1Mjk1OTg5MzQwMw/?sort=score%20desc

Polskie przysłowia ludowe związane ze świętami wielkanocnymi.

• Gdy w Palmową Niedzielę słońce świeci, będą pełne stodoły, beczki i sieci.
• W niedzielę Kwietną dzień jasny, jest to dla lata znak krasny.
• W Wielki Piątek, dobry siewu początek.
• Jak w Wielki Piątek jest rosa, będzie obfity plon prosa.
• W Wielki Piątek, gdy deszcz hojnie doliny zleje, że dużo mleka będzie, są pewne nadzieje.
• Deszcz w Wielki Piątek, napcha każdy kątek.
• Gdy Wielki Piątek ponury, Wielkanoc będzie bez chmury.
• Jakie Zwiastowanie, takie Zmartwychwstanie.
• W Wielką Niedzielę pogoda, duża w polu uroda.
• Pogodny dzień Wielkanocny, grochowi wielce pomocny.
• Gdy na dzwony Wielkanocne pada, suchość nam przez całe lato włada.
• Gdy choinka tonie w wodzie, jajko toczy się po lodzie.
• Zielone Boże Narodzenie, a Wielkanoc biała, w polu uciecha mała.
• Gdy na Zmartwychwstanie dżdżysto i chłody, do Zielonych Świątek więcej deszczu niż pogody.